Dzieciństwo nie jest jedynie przygotowaniem do życia,
jak często uważamy myśląc o naszych dzieciach,
lecz jest już prawdziwym życiem.
Peter Rosegger 1843-1918

Wybrane przeze mnie do prezentacji książki, mają za zadanie zobrazowanie tezy zawartej w powyższym cytacie. Postaci dziecięce, które zostaną zaprezentowane, to nie naiwne, beztroskie i głupiutkie istotki, jakże często występujące w literaturze skierowanej do najmłodszych, ale pełnowartościowe, myślące, niezależne osobowości. Nieprzypadkowo też dobrałam pisarzy polsko i obcojęzycznych, chcę udowodnić, że w sprawach podstawowych praw człowieka, a więc również praw dziecka nie ma różnicy między Włochem, Portugalczykiem, Pakistańczykiem, Czechem, Polakiem czy jakąkolwiek inną nacją świata. Pisarze, jako przedstawiciele wielkiej rodziny intelektualistów, są zgodni w tej jednej kwestii – dziecku należy się szacunek i miłość, ponieważ to dzieci są nadzieją tego świata. Podobne stanowisko przyjął Jan Paweł II, który twierdził, że dziecko jest istotą niezwykle ważną i że od dzieci i młodzieży zależy los świata, gdyż to właśnie oni kiedyś będą kształtować przyszłość. Przyjrzyjmy się zatem bliżej, jak wybrani przeze mnie pisarze starają się udowodnić ten pogląd.

Słownik symboli Władysława Kopalińskiego podaje, że dziecko jest symbolem początku, niewinności, niewiedzy. Jest ono niezwykle ważne dla Boga, który kocha najmłodszych, lubi z nimi przebywać. „Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie i nie przeszkadzajcie im” mówi sam Jezus Chrystus. Na przestrzeni wieków motyw dziecka sporadycznie pojawiał się w literaturze, jednakże dopiero w epoce pozytywizmu zwrócono na niego szczególną uwagę. Autorzy nowel pozytywistycznych często głównymi bohaterami swych czynili utworów dzieci. Najczęściej postacie te pochodziły ze środowiska wiejskiego, które było światem ludzi skrzywdzonych. Przesłanki krzywdy tkwiły w ciemnocie i nędzy tego środowiska, które było bezbronne wobec bezwzględnych i amoralnych jednostek. Literatura pozytywizmu zdominowana jest walką o byt. Przedstawiona w utworach rzeczywistość ma charakter wyraźnie pesymistyczny, który przybiera na sile, gdy na pierwszym planie pojawia się dziecko jako ofiara. Ów świat, w którym panują kapitalistyczne prawa, jest patologiczny; społeczeństwem rządzą zasady bezwzględnej walki i przemocy, a jednostkami – popędy i instynkty. Człowiek jest przede wszystkim cząstką przyrody. Pozytywistyczny bohater literacki – w kontekście tu omawianym dziecko, wydobywa te pierwiastki psychiki dziecięcej, które dowodzą jego wysokiej wartości etycznej i heroizmu, pracowitości, uporu i uzdolnień<–2–>. W losach bezbronnych dzieci najostrzej odzwierciedla się zło współczesności. Dziecięca ufność i uczucie ponoszą porażkę w zetknięciu z bezwzględnością świata dorosłych, a pragnienia nie mogą się zrealizować, prowadząc do śmierci małych bohaterów. Taką tezę odnajdujemy między innymi u dwóch najwybitniejszych pisarzy epoki: Henryka Sienkiewicza i Bolesława Prusa.