Impresjonizm jest to kierunek w malarstwie i rzeźbie oraz wykorzystywany także w literaturze, zapoczątkowany w latach 60. XIX wieku we Francji, którego celem było maksymalne zbliżenie do natury oraz subiektywne utrwalanie zjawisk jednostkowych. Stąd wzięła się potrzeba studium krajobrazu prowadzonego w oświetleniu naturalnym i obserwacja zmian koloru w zależności od pory dnia. Główne tematy, takie jak pejzaż i martwa natura, należało malować tak jak się je dostrzegało w danej chwili, respektując zamgloną warstwę powietrza i eliminując zarówno koloryt lokalny, jak również czerń cienia, który w malarstwie impresjonistycznym był utrwalany w błękitach.
Prekursorską rolę w stosunku do impresjonizmu odegrało malarstwo W. Tunera i J. Constable’a oraz wskazówki malujących w plenerze artystów szkoły Barbizońskiej. Ponadto dzięki kontaktom ze sztuką Wschodu, a zwłaszcza z drzeworytem japońskim, impresjoniści zerwali z perspektywą linearną i zaznaczali głębię kompozycji jedynie za pomocą barwy. Jedną z podstaw rozwoju impresjonizmu była reakcja na akademicki realizm malarstwa drugiej połowy XIX wieku.
Pierwsza wystawa impresjonizmu urządzona w paryskim atelier fotograficznym Nadara w 1874, przyjęta została wrogo. Nazwa – impresjoniści to sarkastyczne określenie grupy artystów sformułowane przez krytyka Luis’a Leroy’a w piśmie Chiarivari, odnoszące się do słynnego obrazu Moneta – Impresja, wschód Słońca http://www.marmottan.fr/. W następnych latach odbyło się jeszcze 7 wystaw impresjonistów. Artyści ci nie tworzyli żadnej grupy formalnej i nie wydawali manifestów. Byli grupą twórców niezależnych i solidarnych zarazem.

W najczystszej formie impresjonizm wystąpił we Francji, osiągając kulminację artystyczną w 1877 r., chociaż powszechnym uznaniem cieszył się dopiero w ostatnich latach XIX wieku. Impresjonizm odegrał duża rolę w kształtowaniu się nowoczesnej sztuki europejskiej. We francuskiej wersji kierunek został przeniesiony do Polski przez Józefa Pankiewicza i Władysława Podkowińskiego, bliskie impresjonizmowi było także malarstwo Leona Wyczółkowskiego.

Impresjonizm oddziaływał równie silnie na literaturę, nierzadko współistniejąc z naturalizmem, ekspresjonizmem lub symbolizmem. W prozie narracyjnej spowodował rozluźnienie tradycyjnych więzów formalnych, a zwłaszcza ciągłości czasowej i następstwa przyczynowego akcji. Cechował się także daleko posuniętym subiektywizmem. W liryce zmierzał ku pogłębianiu nastroju oraz posługiwał się analogiami z kompozycją muzyczną. Stał się także metodą części krytyki literackiej. W Polsce oddziaływał szczególnie na twórców Młodej Polski np. Tetmajera, Kasprowicza, a także na Żeromskiego.